Kunstenaars Vlampijpateliers opnieuw in de kou

Op 30 november jl. kregen de huurders van de Vlampijpateliers te horen dat hun huur, vervroegd en wel per direct, wordt opgezegd door DePlaatsmaker. Voor eind februari moeten zij het pand verlaten. Hiermee staan de kunstenaars na jaren van wachten, beloften, uitstel en onzekerheid opnieuw in de kou.

“Wij staan opnieuw perplex” zegt Lou Vos, beeldend kunstenaar en al jaren de spreekbuis voor de Vlampijpateliers. “In 2009 kregen we plotseling te horen dat we weg moesten vanwege een afrit van de snelweg die er zou komen. Sindsdien heb ik samen met mijn collega’s hard gestreden voor behoud van het pand. Het pand ligt op een zichtlocatie van onze stad. Wij zijn de eerste pioniers in het Werkspoorkwartier. In de gemeenteraad heb ik destijds mijn visie voorgelegd en gesproken over hoe het pand, het voormalig hoofdkantoor van Werkspoor met een hoge cultuurhistorische waarde, gelegen aan het spoor tussen Utrecht en Amsterdam, blikvanger aan het spoor zou kunnen worden voor het hele gebied. Inmiddels is, na bijna 15 jaar, het hele gebied ontwikkeld tot de nu bruisende hotspot die het Werkspoorkwartier is. Maar wij, die ons vanaf het begin ingezet hebben voor dit culturele gebied, staan als laatste in de rij met de nodige consequenties.”

Vanaf 2018 werden er door de gemeente Utrecht plannen gemaakt voor renovatie. Echter deze plannen zijn steeds opnieuw uitgesteld. Zo ook het onderhoud. Nog in de winter van 2021 moesten de kunstenaars het pand tijdelijk verlaten, wegens een onveilige situatie. Steeds weer is er gesproken over de op komst zijnde renovatie en zijn er toezeggingen gedaan waarbij onder andere de langst zittende huurders het recht hebben na renovatie terug te keren. Ook zou het pand na renovatie betaalbare werkruimte bieden en behouden blijven voor uitsluitend beeldend kunstenaars. Bovendien is keer op keer toegezegd dat we als huurders betrokken zouden worden in het traject. Ondanks deze toezeggingen is nu alles onzeker. DePlaatsmaker laat weten;

De servicekosten zijn de laatste jaren steeds verder opgelopen en we weten allemaal dat het pand in slechte staat verkeerd. In afwachting van de aanstaande verbouwing, die steeds meerdere jaren uitgesteld is, is er in de tussentijd geen structureel grootschalig onderhoud uitgevoerd door DePlaatsmaker en de gemeente Utrecht, en is er minimaal geïnvesteerd in het pand. Er is op dit moment geen sprake van een acute onveilige situatie, maar er zijn veel mankementen en de kans op calamiteiten neemt wel toe. (Uit brief aan huurders DePlaatsmaker)

Dit heeft DePlaatsmaker doen besluiten om de verhuur per direct te beëindigen.

Lou Vos: “Door gebrek aan visie en daadkracht is er continu achter de feiten aan gelopen. In plaats van (tijdig) investeren in dit gebouw is er geen broodnodig onderhoud meer gepleegd. Nu is het zo verwaarloosd dat er een grote verbouwing nodig is om het te behouden. De gemeente is nu voornemens daar in 2025 mee te starten. Wij maken ons echter ernstige zorgen: hoe lang gaat dit nog duren? Kunnen wij nog wel terugkeren t.z.t. ? Of wordt het onbetaalbaar voor ons? Maar vooral: hoe moeten wij op zo’n korte termijn onze ateliers verhuizen, en waar naartoe? Velen hebben nu opdrachten en exposities in de agenda staan voor het komende jaar; hoe en waar kunnen wij ons werk voortzetten? DePlaatsmaker biedt hier ondanks verschillende toezeggingen over vervangende ruimte, geen steun aan ons, gezien de harde opleverings-eisen na jaren lekkages, kou, onzekerheid en vertrouwen houden.”

De kunstenaars staan opnieuw in de kou. En dat terwijl er een groot tekort is in de stad aan betaalbare werkruimten voor beeldend kunstenaars en creatieven. De Vlampijpateliers zijn een van de oudste en grootste en ook bekendste kunstbroedplaatsen van de stad en biedt ruimte aan zowel gevestigde namen (zoals Joyce Overheul, ontwerpster van het standbeeld voor Truus van Lier en Annet Schaap, schrijfster van het inmiddels wereldberoemde kinderboek ‘Lampje’) als jong talent (o.a. Elma Cavcic, Noah Ahrends e.a.). Het is juist voor deze groep van belang dat het betaalbaar blijft.

“Wij willen er na al deze jaren graag op vertrouwen dat het goed komt. Ik nodig de gemeente en wethouders, en DePlaatsmaker graag opnieuw uit voor koffie en een rondleiding, nu het nog kan. Graag zouden we enige coulance zien met betrekking tot de termijn van oplevering zodat de kunstenaars de tijd krijgen om hun werk en verhuizing goed te regelen. Er wordt, zoals altijd, vergeten dat kunstenaars ondernemers zijn en dat ook wij vaste grond onder de voeten nodig hebben om ons bedrijf draaiende te houden.”